Groene daken

Groen kan het dak op!

Gepubliceerd op zondag 09 januari 2011 16:41 Geschreven door Joomla! Hits: 5226

Hoe de binnenstad van Groningen een groene toplocatie kan worden met groene gevels en daken

Het klimaat in Nederland verandert. Het wordt warmer en er zullen meer weersextremen zoals hevige regenbuien voorkomen. In steden levert die klimaatverandering onder andere meer hittegolven en wateroverlast op. Volgens een schatting van het CBS leidt in Nederland elke graad die de temperatuur boven het langjarige gemiddelde ligt tot 30 extra sterfgevallen per week.

Het is belangrijk steden voor te bereiden en aan te passen op ons veranderende klimaat. Planten en bomen kunnen in deze klimaatadaptatie een grote rol spelen, maar gewone parken en bossen vragen veel ruimte. Gemakkelijker en misschien ook wel mooier is het om de lucht in te gaan, zoals verschillende internationale voorbeelden laten zien. Alleen al in de binnenstad van Groningen lijkt minimaal 38.000 m2 groen te realiseren op daken. Groene daken en gevels verminderen wateroverlast en verbeteren het leefklimaat in steden door aangenamere temperaturen en frissere lucht.

Groene daken en gevels stimuleren

De voordelen zijn duidelijk, maar groene daken en gevels zijn nog niet alom vertegenwoordigd in het straatbeeld. Belangrijkste redenen daarvoor zijn onbekendheid met de mogelijkheden en het feit dat de kosten vooral voor gebouweigenaars zijn, maar de baten vooral voor de stad als geheel. Voor groene daken verstrekt de gemeente Groningen momenteel een subsidie van €30 per vierkante meter, met een maximum van €1500 per project. Die huidige maximale subsidie van €1500 per project is niet logisch, omdat juist grootschaligheid leidt tot meer voordelen. In verschillende steden is gebleken dat effectief beleid om vergroening door middel van groene daken en gevels te realiseren bestaat uit een combinatie van subsidies, bouwvoorschriften en aansprekende voorbeeldprojecten.

The Highline, New-York

The High Line High Line is een park in Manhattan, New York City. Bijzonder aan het project is dat het park wordt aangelegd op de oude constructie van een verhoogde spoorlijn. Het tracé werd in de jaren ’30 aangelegd, maar raakte in de jaren ’80 in onbruik. Wilde planten begonnen erop te groeien, waardoor het al een soort groen gebied werd, maar de spoorlijn stond op de nominatie om gesloopt te worden. In 1999 richtten twee buurtbewoners Robert Hammond en Joshua David de non-profit organisatie “Friends of the High Line” op. De organisatie probeert de High Line te redden van de sloop door er een park van te maken, geïnspireerd op Promenade plantée Promenade plantée in Parijs. Het idee vindt aansluiting bij het stadsbestuur en via een open prijsvraag wordt een designteam samengesteld. In het uiteindelijke ontwerp zijn elementen terug te vinden van het oude spoor en de wildgroei van planten die al op de spoorlijn ontstaan was. Sinds 2009 lopen de New-Yorkers tussen de wolkenkrabbers, maar in het groen. In mei 2011 is het park uitgebreid doordat een tweede deel in gebruik werd genomen.

Quai Branly Museum, Parijs

Het Quai Branly Museum Quai Branly Museum staat in Parijs dichtbij de Eiffeltoren en met uitzicht op de rivier de Seine. Het museum staat bekend om zijn enorme groene gevel. De groene gevel is 200 meter lang, 12 meter hoog en bestaat uit meer dan 15000 planten van 150 verschillende soorten. De ontwerper is Patric Blanc en hij is ook verantwoordelijk is voor andere beroemde groene gevels zoals het Caixa Forum Caixa Forum in Madrid. Patric Blanc heeft een concept voor gevelgroen ontwikkeld onder de naam Vertical Gardens. Vertical Gardens zijn licht van gewicht en daarom op vrijwel alle gevels te realiseren.

Parkeergarage Westblaak, Rotterdam

De Parkeergarage Westblaak in Rotterdam is een voorbeeld van hoe je een bestaand gebouw een heel ander aanzien kan geven met een groene gevel. De parkeergarage is in de jaren ’70 gebouwd, maar er is in 2010 een constructie aangelegd om de gevel te vergroenen. In drie jaar tijd zal de parkeergarage volledig begroeid zijn met Hedera, een soort klimop. De gevel is dan met in totaal 5000m2 begroeiing de grootste groene gevel van Europa. De luchtzuiverende werking van de gevel is op het gebied van fijnstofopname te vergelijken met een bos van 200 bomen.

Chicago City Hall Rooftop Garden

Chicago is een stad in de Verenigde staten en wil graag de milieuvriendelijkste stad van de VS te worden. Er zijn veel wolkenkrabbers in stad en juist die hoogbouw biedt veel potentieel voor het aanleggen van groene daken. In 2001 is op het stadhuis van Chicago een groen dak aangelegd als demonstratie- en onderzoeksproject. De daktuin van 1885 m² is een combinatie van een extensief en intensief groen dak en bestaat uit 20000 planten van meer dan 150 soorten, waaronder struiken, veertig wijnstokken en twee bomen. De meeste planten zijn prairieplanten die uit de regio van Chicago komen. De begroeiing is geselecteerd op het vermogen om te kunnen gedijen onder de zonnige, droge en winderige omstandigheden op het dak. Om problemen tijdens extreme droogte te voorkomen is er een irrigatiesysteem aangelegd. Het project kostte in totaal $400000,- (ongeveer €300000,-) en was onderdeel van het Urban Heat Island Initiative Urban Heat Island van de stad. Uit onderzoek is gebleken dat het dak gemiddeld 7 graden Celsius en maximaal 30 graden Celsius koeler is dan zijn omgeving. Belangrijke eigenschappen van het project zijn de zichtbaarheid en de voorbeeldfunctie. Inmiddels wordt er elk jaar meer dan 50000m² aan groene daken aangelegd in Chicago, daarmee is Chicago koploper op het gebied van groene daken in Noord-Amerika.